Biologiczne skażenie gleby - zagrożeniem dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska

Abstract

Wprowadzenie i cel pracy. Gleba stanowi miejsce akumulacji groźnych dla życia ludzi i zwierząt patogenów. Zgodnie z polskimi normami gleba jest badana na obecność bakterii z rodzaju Salmonella, a także jaj pasożytów jelitowych z rodzajów Ascaris, Trichuris i Toxocara. Coraz częściej jako wskaźnikstanu sanitarnego gleby wykorzystywane są również bakterie E. coli. Celem pracy jest wskazanie istotnej roli gleby w rozpowszechnieniu bakterii wskaźnikowych i pasożytów jelitowych z grupy nicieni.Metody przeglądu. Do przeglądu piśmiennictwa użyto bazy Google Scholar i Elsevier. Artykuły wyszukiwano, wpisując słowa kluczowe. Analizie poddano publikacje w języku polskim i angielskim opublikowane w latach 2000–2024.Opis stanu wiedzy. Obecnie choroby pasożytnicze zwią-zane z glebą (glistnica, włosogłówczyca i oksokaroza) nie podlegają zgłoszeniom epidemiologicznym i nie są ujęte w Meldunkach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Nie ma obowiązku mikrobiologicznego badania gleby wykorzystywanej rolniczo. Skażona gleba jest źródłem zanieczyszczenia warzyw i owoców. Główne patogeny będące przyczyną mikrobiologicznego i parazytologicznego zanieczyszczenia warzyw i owoców były wielokrotnie przyczyną zachorowań wśród ludzi.Podsumowanie. Prowadzone w ostatnich latach badaniabakteriologiczno-parazytologiczne wykazały obecność omawianych patogenów w glebie stosowanej pod uprawy, na warzywach i owocach przewidzianych do sprzedaży oraz w miejscach przeznaczonych do wypoczynku. W związku z tym sytuacja epidemiologiczna wymaga, aby niezwykle restrykcyjnie przestrzegać zaleceń dotyczących badań glebyoraz płodów rolnych na becność zoonotycznych patogenów w celu zmniejszenia ryzyka zachorowań ludzi na choroby odzwierzęce.